Koud douchen heeft bewezen een geweldig effect te hebben op je gezondheid en welzijn. Zoiets simpels als het roteren van de temperatuurknop kan een zeer grote verbetering in je leven brengen.
Een stukje geschiedenis over koud baden en douchen
James Bond was niet de eerste man op aarde die genoot van de schok van koud water. Vroeger was warm water een luxe die veel mensen zich niet konden veroorloven waardoor het overgrote deel van de bevolking zich waste met koud water.
Zelfs op het moment dat de oude Grieken systemen ontwikkelde waardoor het water in publieke badplaatsen verwarmd kon worden, bleven de meeste mensen zich vanwege de gezondheidsvoordelen baden in koud water.
De Spartanen, bikkels die ze waren, vonden dat warm water iets voor zwakkelingen was. Wanneer ze wel een bad namen (wat ongeveer een keer per jaar was), gebruikten ze alleen koud water omdat ze ervan overtuigd waren dat het het lichaam versterkte en het er krachtiger van werd.
Tijdens de eerste eeuw sprongen inwoners van Finland vlak na een saunabezoek in ijskoude meren. Dit is iets wat ze in Finland ‘avantouinti ‘ of ‘ijsgat zwemmen‘ noemen en is iets wat tegenwoordig nog steeds door veel Scandinaviers wordt gedaan.
Veel culturen verwerkten koud water in hun religieuze ceremonies. Sommige Amerikaanse stammen wisselden het zitten in een ‘zweethut’ af met het springen in een berg sneeuw of ijzige rivier. Russen namen ook regelmatig een duik in ijskoude rivieren voor algehele gezondheid en een spirituele opschoning.
Japanse aanhangers van Shinto, zowel in oude als tegenwoordige tijden, voeren een ritueel met de naam Misogi uit, waarbij ze onder een ijskoude waterval gaan staan. Ook dit ritueel zou de spirituele geest opschonen.
De populariteit van hydrotherapy (koud water) begon in de 20ste eeuw af te nemen. Dit had te maken met het feit dat de medische wereld langzaam maar zeker over begon te stappen op (chemische) medicatie om gezondheidsklachten en ziekten te behandelen.
Fast forward naar 2020 en je ziet om je heen dat er meer en meer natuurlijke methoden worden ingezet om lichamelijke klachten te verlichten. We gaan langzaam maar zeker voor duurzaamheid en biologisch verantwoorde producten.
De vele voordelen van koud douchen
Hierna worden behalve de vele voordelen van van koud douchen aangegeven, ook wordt aangegeven hoe jij het lef krijgt om dit te gaan doen. Want het is niet gemakkelijk.
1. Koud douchen geeft je een sterke wilskracht
Van alle artikelen die er op het internet staan over koud douchen, noemt er geen één dit waardevolle voordeel. Persoonlijk denk ik dat deze het meest belangrijk is. Door koud te douchen, ontwikkel je namelijk een ijzersterke wilskracht.
Voor iemand die nog nooit een koude douche heeft genomen, is dit een ENORME stap. Iets doen waar je zoveel weerstand tegen voelt, elke dag opnieuw, ontwikkelt een grote mate van mentale kracht. Na een tijdje wordt deze mentale kracht en discipline, een geautomatiseerde gewoonte die zich doorsijpelt op elk gebied in je leven. Doen dus!
2. Het verbetert je emotionele veerkracht
Ben jij snel bang, boos of gefrustreerd? Neem vaker koude douches! Het koude water traint je zenuwstelsel om veerkrachtiger om te gaan met stress.
Koude douches creëren lichte oxidatieve stress op je zenuwstelsel, waardoor na verloop van tijd je lichaam hier aan went. Het maakt je kalm, koel en geaard.
De eerste keer dat je onder het koude water gaat staan, zul je niet helder kunnen nadenken, laat staan ademen. Eventuele piekergedachten zullen dan ook direct weg zijn. Maar wees gerust, na een maandje zul je in ZEN-staat onder het ijskoude water staan.
Stressvolle activiteiten of momenten, die normaal je humeur verpesten, zullen in je dagelijkse doen en laten eenvoudig op te vangen zijn. De verklaring hiervoor is dat je lichaam gewend begint te raken aan herhaalde oxidatieve stress. Hiermee verhard je je lichaam waardoor het dus ook minder vatbaar is voor ziekten. Dit brengt mij naar punt 3.
3. Je alertheid neemt toe
Als jij zo dapper bent geweest om al eens onder een koude douche te staan, weet je dat het in het begin lastig is om te blijven ademen.
Schrik hier niet van.
Deze extreem diepe manier van ademhaling zal de zuurstof in je lichaam drastisch omhoog gooien. Dit in combinatie met een versnelde hartslag, resulteert in een natuurlijk dosis energie gedurende de dag.
4. Het versterkt je immuunsysteem
Een van de grote voordelen van koud douchen, is dat het je immuunsysteem versterkt. Een studie uit Engeland laat zien dat het nemen van regelmatige koude douches het aantal witte bloedcellen in je lichaam doet verhogen.
De hypothese hiervoor is dat het koude water je lichaam dwingt om je metabolisme en immuunsysteem te activeren. Hierdoor worden er meer witte bloedcellen aangemaakt.
Regelmatig koud water zorgt er dus voor dat je lichaam tegen een stootje kan!
Daarnaast is er een wetenschappelijk onderzoek onder 3000 vrijwilligers uitgevoerd. Geert A. Buijze en zijn collega’s hebben ontdekt dat koud douchen bij kan dragen aan een gezonder immuunsysteem en dus lichaam.
De vrijwilligers die bloot werden gesteld aan koud douchen meldden zich tijdens het 30 dagen durende onderzoek 29% minder ziek dan de groep vrijwilligers die enkel warm douchten.
5. Het verbetert je huid en haren
Als je niet gemotiveerd wordt om je beter te voelen, wees dan gemotiveerd om er beter uit te zien. Een van de beste manieren om je huid en haren te verbeteren zijn koude douches.
IJskoud water helpt je huid om niet teveel natuurlijke oliën te verliezen. Voor je haren geldt hetzelfde voordeel. Verder zorgt het koude water dat je haarzakjes plat blijven en verstevigt het de grip van het haar aan de schedel. Hierdoor ziet je haar er glanzend en gezond uit.
6. Stimuleert Vetverbranding
De theorie die achter deze stelling schuilt is dat kou bruin vetweefsel zou activeren. Het vetweefsel zou bij activatie calorieen verbranden om lichaamswarmte te genereren.
7. Verhoogd Vruchtbaarheid
Koud douchen verhoogd de vruchtbaarheid van mannen. De testikels bevinden zich buiten het lichaam omdat ze over het algemeen een lagere temperatuur hebben dan de rest van het lichaam.
Douchen met warm water resulteert in een hogere temperatuur voor je testikels, waardoor de productie van zaadcellen afneemt. Door koud te douchen voorkom je de afname in productie waardoor het de vruchtbaarheid (van het mannelijke lichaam) kan verhogen.
8. Versneld Herstel Van Spieren
Koud water verlaagt ontstekingswaarden doordat het bloedvaten samen laat trekken.
9. Koude douches verminderen je depressie
Een van de meest gehoorde effecten van koude douches is dat het de symptomen van depressies sterk verminderd. Studies hebben dit aangetoond, het is dus niet alleen maar van horen zeggen.
Het stimuleert namelijk het fenomeen wat bekend staat als ‘the blue spot’. Op deze plek in je hersenen is het meeste ‘noradrenaline’ aanwezig. Dit is een neurotransmitter die een grote rol speelt in het terugdringen van een depressie.
Daarnaast zal de milde elektroshock die je krijgt van het koude water (je weet wat ik bedoel) een gigantische hoeveelheid elektrische impulsen naar je hersenen sturen, wat kan resulteren in een antidepressief effect. Er zijn namelijk veel meer ‘koude receptoren’ dan ‘warme receptoren’ in onze huid aanwezig.
Wanneer we onderkoeld raken of plots blootgesteld worden aan koud water wordt er meer bloed naar het hart en het hoofd gestuurd. Hierdoor worden de niveaus van noradrenaline en beta-endorfine in het bloed verhoogd. De verhoging van deze stofjes zorgt ervoor dat je fijner voelt (beter humeur) en je concentratievermogen toeneemt.
10. Je wordt er wakker van
Logischerwijs, zal een ijskoude douche er voor zorgen dat je WAKKER wordt. Ik heb het al gehad over de toename van alertheid, maar als je moeite hebt met opstaan, zullen koude douches dit zeker veranderen.
Ironisch genoeg, zorgt het ook voor een goede nachtrust.
11. Koude douches laten je lekker slapen
Een koude douche zal je zeker wakker maken in de ochtend, maar het is ook één van de beste manieren voor een geweldige nachtrust.
Tim Ferris schrijft hierover in zijn boek ‘the four hour body’. Zijn reactie op een koude douche: “Het is alsof je geraakt wordt door een verdoofmiddel van een olifant”.
12. Meer Energie
De boost die een koude douche je in de ochtend geeft is geen grap. Ben je er van overtuigd dat je een avondmens of nachtuil bent, en wordt je s’ochtends met moeite wakker? Probeer koud douchen eens.
De adrenaline kick die je in de ochtend krijgt van een koude douche zorgt voor een overvloed aan norepinefrine. Norepinefrine is een in het lichaam voorkomende neurotransmitter en hormoon die een sterk opwekkende werking heeft. Dit zorgt voor meer energie, focus en prestatie(s).
13. Verhoogd Vruchtbaarheid
Koud douchen verhoogd de vruchtbaarheid van mannen. De testikels bevinden zich buiten het lichaam omdat ze over het algemeen een lagere temperatuur hebben dan de rest van het lichaam.
Douchen met warm water resulteert in een hogere temperatuur voor je testikels, waardoor de productie van zaadcellen afneemt. Door koud te douchen voorkom je de afname in productie waardoor het de vruchtbaarheid (van het mannelijke lichaam) kan verhogen.
Je hoeft niet perse koud te beginnen
Voor veel mensen is dit een enorme opluchting, inclusief voor mijzelf. Ik begin lekker warm en nadat ik lekker gedoucht hebt, draai ik de kraan eerst een stuk kouder om alvast een beetje te wennen. Vervolgens ga ik er onder uit en draai alleen nog maar de koude kraan helemaal open.
Eerst even mijn hoofd, benen en armen. Vervolgens 3 minuten er volledig onder blijven staan. Begin altijd met 1 minuut
Hoe start je met koud douchen?
Start en stop met warm water
Het is een stuk makkelijker om onder een warme douche te stappen dan om onder een koude douche te stappen. Wanneer je eenmaal gestart bent, is het een stuk makkelijker om te blijven staan. Afronden met warm water geeft je iets fijns om naar uit te kijken en het zal de gewoonte op een positieve manier bekrachtigen. Start en stop bijvoorbeeld met 30 seconden warm water.
Bouw het langzxaam op
Met een koude douche wordt een douche tot maximaal 21 graden Celsius bedoeld. Start je met warm water, dan kun je de temperatuur iedere 10 second verlagen totdat je jouw limiet hebt bereikt (welke je iedere keer kunt verleggen tot de temperatuur niet verder terug kan).
Eindig met iets plezierigs
Een onderzoek waarbij colonoscopieën ingezet werden, gaf aan dat je brein de sensaties en indrukken van een ervaring verschillende waarden toekent. Zo ‘wegen’ de laatste momenten van een ervaring zwaarder dan de eerste momenten van een ervaring.
Jezelf na het douchen belonen met een ‘plezierige’ beloning zorgt ervoor dat de gewoonte die je aan het opbouwen bent (koud douchen) positief versterkt wordt.
4-5 minuten is beter dan 1 minuut
Er zijn mensen die enthousiast starten met koud douchen, en zichzelf een grens opleggen van 1 minuut. Dat is zo’n beetje het slechtste idee ooit. Je roept daarmee al het lijden op je af zonder de voordelen van de mentale kalmte.
Meestal voel je je vrij oncomfortabel tot de derde minuut, waarna het eigenlijk een soort van fijn wordt. Ben je al zover dat het je lukt langer dan drie minuten onder een koude douche te staan, stel je doel dan op 5 minuten in.
Start met je gezicht en nek
De meeste mensen hebben een afkeer voor het onderdompelen van hun hoofd in koud water. Start met het hoofd, dan heb je de overwinning eigenlijk al in zak. Alles wat na het hoofd komt is dan geen probleem meer.
Eet vooraf geen zware maaltijd
Eet geen zware maaltijd voordat je een koude douche neemt! Je lichaam vind het lastig om te multitasken.
Een van de effecten van koud water is dat je lichaam het bloed sneller rond zal gaan pompen om de temperatuur van jouw lichaam op peil te houden. Dit is een goed iets.
Een zware maaltijd vooraf eten zorgt ervoor dat deze versnelde circulatie verstoord wordt, omdat er veel bloed naar het spijsverteringssysteem gaat. Hierdoor kan het gebeuren dat je bij het nemen van een koude douche licht in het hoofd voelt en mogelijk bewustzijn verliest. Liever minimaal een uur wachten dus :-)..
Koud douchen met gezondheidsklachten?
Wanneer je het grootste gedeelte van je leven gewend bent geweest om warm te douchen, kan het draaien van de doucheknop naar de koudste stand een flinke schok voor je systeem zijn.
Beter is het om het water niet meteen zo koud mogelijk te laten zijn, en de temperatuur iedere douchebeurt een klein stukje te verlagen. Zo is de overgang minder groot en wen je geleidelijk aan het koude(re) water.
Heb je bepaalde lichamelijke klachten, start dan niet zomaar met koud douchen. Denk aan klachten zoals:
- Hart- en vaatziekten
- Hoge bloeddruk
- Koorts
Koud douchen is dé manier om je energie, immuunsysteem, zelfvertrouwen en discipline een boost te geven.
Bronnen:
Noradrenaline
https://nl.wikipedia.org/wiki/Noradrenaline
Cold Showers Lead to Fewer Sick Days
https://hbr.org/2018/03/cold-showers-lead-to-fewer-sick-days
Brown adipose tissue oxidative metabolism contributes to energy expenditure during acute cold exposure in humans
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22269323/
Warm water infusion colonoscopy: a review and meta-analysis
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22987214/